Η τέως γενική διευθύντρια Κοιν. Ασφάλισης, δρ Αρτεμις Αναγνώστου -Δεδούλη, που απομακρύνθηκε επειδή διαφώνησε με τα νέα μέτρα, εξηγεί γιατί
Μια απομάκρυνση που συζητήθηκε ήταν εκείνη που έλαβε χώρα πριν από περίπου έναν μήνα στο υπουργείο Εργασίας, όταν η γενική διευθύντρια Κοινωνικής Ασφάλισης δρ Αρτεμις Αναγνώστου - Δεδούλη μετακινήθηκε στην Κοινωνική Πρόνοια, από ένα πόστο που κατείχε επί σειράν ετών. Διαφωνία επί των πολιτικών που έχει επιλέξει να ακολουθήσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ήταν η αιτία της απομάκρυνσης; Μήπως οι γνώσεις της κυρίας Δεδούλη γύρω από το Ασφαλιστικό στέκονταν εμπόδιο στις όποιες παρεμβάσεις πρόκειται να γίνουν;
Η ίδια, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «κυριακάτικη δημοκρατία», εκτιμά ότι είναι πιθανό να υπάρξουν περικοπές στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις, αλλά και μικρές μειώσεις στα εφάπαξ. Θεωρεί επίσης ότι έγινε με καθυστέρηση ετών η αύξηση των ορίων ηλικίας για τις περιπτώσεις πρόωρης συνταξιοδότησης, μέτρο που εάν είχε ληφθεί νωρίτερα «ίσως να είχαμε προλάβει τα χειρότερα μέτρα». Πάντως, πιστεύει ότι η βασική συνιστώσα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που προωθείται, δηλαδή η δημιουργία ενός Ταμείου-μαμούθ για την κύρια σύνταξη, αν τελικά προκριθεί, αποτελεί «μέγα λάθος».
Πότε έγινε η αποπομπή σας από τη θέση της γενικής διευθύντριας Κοινωνικής Ασφάλισης;
Πριν από περίπου έναν μήνα.
Υπήρχε διαφωνία, βάσει της οποίας προέκυψε η μετακίνησή σας;
Πράγματι υπήρχαν διαφωνίες κατά το άρθρο 25 του Υ.Κ. σε θέματα υπηρεσιακής φύσεως.
Αυτός ήταν και ο λόγος της μετακίνησης;
Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, οι δημόσιοι υπάλληλοι υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις εντολές της πολιτικής τους ηγεσίας, αλλά υποχρεούνται ταυτόχρονα να αναγράφουν επί του σχεδίου του εγγράφου τη διαφωνία τους για λόγους νομιμότητας και να εκφράζουν τις απόψεις της υπηρεσίας για θέματα σκοπιμότητας. Η υποχρεωτική καταγραφή των απόψεων αυτών διαφυλάσσει το δημόσιο συμφέρον, τους ίδιους τους υπαλλήλους από την τέλεση παράνομων πράξεων και προστατεύει τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες, γιατί με τον τρόπο αυτό ενημερώνονται εγγράφως και θεσμικά για τα ενδεχόμενα προβλήματα. Επί σειράν ετών, η υπηρεσία μας τηρούσε τη διαδικασία αυτή απαρέγκλιτα, προς όλες τις πολιτικές ηγεσίες. Το ότι, λοιπόν, είχαμε διαφωνήσει σε θέματα υπηρεσιακής φύσεως, σύμφωνα με το άρθρο 25 του υπαλληλικού κώδικα, ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Εάν αυτό όμως αποτέλεσε την αιτία μετακίνησής μου, δεν το γνωρίζω, ούτε μπορώ να διανοηθώ ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν αντέχει τον διάλογο και την εφαρμογή θεσμικών διαδικασιών, όπως του άρθρου 25 του Υ.Κ.
Πιστεύετε ότι τελικά θα οδηγηθούμε σε περικοπές στις συντάξεις;
Δύο είναι οι τρόποι για να καλύψουμε τα ελλείμματα που παρουσιάζονται: ή αύξηση των εισφορών και η θέσπιση άλλων πόρων ή μείωση των συντάξεων. Επομένως, η κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί προς αυτές τις δύο κατευθύνσεις - ή χρηματοδότηση ή μείωση των συντάξεων είτε ενδεχομένως και τα δύο μαζί.
Ποια είναι η «άλλη» άποψη για τη σωτηρία του ασφαλιστικού συστήματος.
Μέσω του οργανωτικού σχήματος της Κοινωνικής Ασφάλισης να οδηγηθούμε σε ένα διαφορετικό ασφαλιστικό σύστημα. Φεύγουμε από το σημερινό σύστημα και πάμε στο σύστημα της καθολικής σύνταξης σε ενιαίο ποσό. Αυτό σημαίνει ότι αλλάζει η οργανωτική δομή του συστήματος, που σήμερα είναι σύμφωνα με τα επαγγέλματα και τις ομάδες εργαζομένων, και πηγαίνουμε σε ένα άλλο μοντέλο ασφάλισης, που έχει η Αγγλία. Βέβαια, αυτά τα δύο σχήματα και στις χώρες της Ε.Ε. και στην Ελλάδα δεν είναι αμιγή και έχουν επηρεαστεί τα μεν από τα δε. Ενδεχομένως τώρα να οδηγούμαστε σε μια τελεία αλλαγή της εικόνας του ασφαλιστικού συστήματος: στην πλήρη ισοπέδωση και τη βίαιη παρέμβαση.
Σχολιάστε μου την απόφαση του υπουργείου Εργασίας για σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Ηταν ένα αναγκαίο μέτρο, το οποίο έπρεπε να είχε ληφθεί πριν από πολλά χρόνια. Τα όρια ηλικίας είναι «φετίχ» για την Κοινωνική Ασφάλιση. Οπως βλέπουμε σχεδόν καθημερινά στα ΜΜΕ, η κατ' αποκλειστικότητα συζήτηση γίνεται κυρίως για τα όρια ηλικίας. Τα όρια ηλικίας έπρεπε να είχαν αυξηθεί προ πολλών ετών. Αν αυτό είχε γίνει παλαιότερα, ενδεχομένως να μην είχαμε φτάσει στο σημερινό σημείο και να μη φαινόταν τόσο σκληρό το μέτρο αυτό, κυρίως για τις γυναίκες-μητέρες ανήλικων τέκνων.
Αναφορικά με την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, φαίνεται ότι πάμε σε ένα Ταμείο για την κύρια και σε ένα για την επικουρική ασφάλιση. Συμφωνείτε με αυτήν την προοπτική;
Αυτή τη στιγμή δεν έχει κατατεθεί σχετική πρόταση προς συζήτηση σε κοινωνικό διάλογο. Δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς σχεδιάζεται. Θα τα δούμε τις επόμενες ημέρες. Η προσωπική μου άποψη, αλλά και η εμπειρία μου από τις μέχρι σήμερα ενοποιήσεις καταδεικνύουν ότι η οργανωτική ενοποίηση των ασφαλιστικών οργανισμών δεν επιλύει τα θέματα, και δη τα οικονομικά της Κοινωνικής Ασφάλισης - το αντίθετο, δημιουργεί οργανωτικά προβλήματα, αλληλεπικαλύψεις και καθυστερήσεις στις απονομές των συντάξεων, διοικητική δυσλειτουργία. Εάν τελικά προκριθεί ως λύση η σύσταση ενός Ταμείο-μαμούθ, χωρίς παράλληλα να εισαχθούν θεμελιώδεις δομικές θεσμικές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα, νομίζω ότι θα είναι μέγα λάθος.
Οι επικουρικές και τα εφάπαξ
Επικουρική ασφάλιση. Ποιο είναι το μέλλον της;
Βρίσκω δυσοίωνη την εξέλιξη της επικουρικής ασφάλισης. Η Ενωση για την Προστασία των Κοινωνικών Δικαιωμάτων (www.epkodi.gr), που στις 2 Δεκεμβρίου έχει προγραμματίσει σχετική ημερίδα για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, είχε το 2011 διοργανώσει ημερίδα με τον προφητικό τίτλο «Επικουρική ασφάλιση: Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου». Σιγά σιγά οδηγούμαστε προς τα εκεί. Είναι δύσκολο να στηριχθεί η επικουρική ασφάλιση μετά την ενοποίηση όλων των επικουρικών ταμείων, και μάλιστα προβληματικών, στο ΕΤΕΑ. Και η επικουρική χωρίς χρηματοδότηση, με τα σημερινά δεδομένα, δεν έχει μέλλον.
Θα τεθεί σε εφαρμογή ο μαθηματικός τύπος για να απονεμηθούν τα εφάπαξ;
Ο μαθηματικός τύπος δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Ηδη έχουμε 2,5 χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2013, που δεν χορηγούνται εφάπαξ λόγω αδυναμίας εφαρμογής του μαθηματικού τύπου. Απαιτείται άλλου είδους παρέμβαση. Ενδεχομένως, μια απευθείας μείωση (κατά 5%-10%), να μπορέσει να απεγκλωβίσει διοικητικά το σύστημα και να ανοίξει τις διαδικασίες χορήγησης εφάπαξ παροχών.
