"Η παροχή εργασίας από τους αστυνομικούς κατά την διάρκεια της νύχτας, είναι σίγουρα κάτι το οποίο τόσο η Υπηρεσία όσο και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι το έχουνε αποδεχτεί και θεωρούν ως σίγουρο ότι θα συμβεί. Ο λόγος είναι προφανής. Πέρα από οποιονδήποτε οικονομικό περιορισμό, το έγκλημα δεν γνωρίζει μέρα ή νύχτα, πόσο μάλλον εκδηλώνεται ευκολότερα τη νύχτα, καθώς η μειωμένη ορατότητα αλλά και η αναλογικά με τη μέρα ελάχιστη διέλευση πολιτών εξυπηρετούν καλύτερα τους σκοπούς του. Οι εγκληματίες σίγουρα δεν γνωρίζουν από μέγιστο
αριθμό νυχτερινών ωρών εργασίας. Το έγκλημα δουλεύει ακατάπαυστα 7 μέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες το χρόνο χωρίς ρεπό και αργίες. Είναι απλά πανταχού παρόν!
Αυτό το καθολικό παρόν εκ μέρους των «παρανόμων», είναι κάτι το οποίο η οργανωμένη πολιτεία, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τον Οργανισμό της Ελληνικής Αστυνομίας προσπαθούν να το αντιπαλέψουν. Δεν είναι πολλά χρόνια πίσω, που αυτή η προσφορά εργασίας κατά τη διάρκεια της νύχτας, επειδή ακριβώς θεωρούνταν «δεδομένη» εκ μέρους της Διοίκησης, παρέχονταν από το προσωπικό χωρίς μάλιστα την καταβολή οιουδήποτε ανταλλάγματος. Στο σημείο αυτό, και πριν να προχωρήσει περαιτέρω η ανάλυση, πρέπει να επισημανθεί ότι μόλις ξεκίνησε να καταβάλλεται αποζημίωση για την νυχτερινή απασχόληση, ξαφνικά η «δεξαμενή» υποψήφιων συναδέλφων οι οποίοι ήταν διατεθειμένοι να δουλέψουν βράδυ ... αυξήθηκε σημαντικά.
Ξαφνικά τα νυχτερινά δεν ήταν υπόθεση των ολίγων και των εκτός «συστήματος», αλλά άρχισαν να αποτελούν επιδίωξη και όλων των υπολοίπων συναδέλφων οι οποίοι πλέον έβλεπαν τη νυχτερινή εργασία ως μία ευκαιρία για να συμπληρώσουν με λίγα επιπλέον χρήματα τις μηνιαίες απολαβές τους. Αποτελούσε κατά κάποιο τρόπο ένα ακόμη επίδομα, στο ήδη επιδοματικού χαρακτήρα μισθολόγιο του Έλληνα Αστυνομικού, και άρα για αρκετούς μία τέτοια ευκαιρία δεν έπρεπε να πάει χαμένη. Τι είναι όμως στην πραγματικότητα η νυχτερινή αποζημίωση; Η αποζημίωση για την νυχτερινή εργασία αποτέλεσε και αποτελεί μία ελάχιστη ανταπόδοση της πολιτείας προς τον Έλληνα αστυνομικό, ο οποίος εκτελεί στωικά τα καθήκοντα του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Καθήκοντα όχι τυπικού διοικητικού χαρακτήρα όπως αυτά ενός μέσου δημοσίου υπαλλήλου, αλλά καθήκοντα ειδικά, και καθήκοντα τα οποία σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια του τη ζωή! Στην περίπτωση όμως που παρέχεται εργασία κατά τη διάρκεια της νύχτας, τότε έχουμε να κάνουμε κατ’ ελάχιστο με την σωματική επιβάρυνση του εκάστοτε συναδέλφου.
Προς τι λοιπόν ανταλλάσσεται όλο αυτό το ρίσκο και η επιβάρυνση;
Προς 2,93€ την ώρα.
Και αυτά φυσικά ... μεικτά!
Και εμείς δεχόμαστε στο τέλος κάθε μήνα, να εξαργυρώνουμε αυτή μας τη θυσία. Την θυσία της προσωπικής μας υγείας, την θυσίας της προσωπικής μας ψυχική υγείας και στην χειρότερη περίπτωση την θυσία της ίδιας μας τη ζωής. Το τίμημα από τις ακατάστατες και εναλλασσόμενες βραδινές βάρδιες, είναι το υπέρβαρο κάποιων συναδέλφων, ή τα καρδιακά επεισόδια τα οποία συμβαίνουν σε συναδέλφους μας ακόμη και λίγο καιρό μετά την συνταξιοδότησή τους, καθώς και τόσα άλλα προβλήματα.
Για όλα αυτά η ελληνική πολιτεία ορίζει κατ’ έτος έναν μέγιστο αριθμό ωρών στις οποίες θα πρέπει να απασχοληθεί το αστυνομικό προσωπικό. Το σχετικό κονδύλι το οποίο προορίζεται για την καταβολή της νυχτερινής αποζημίωσης τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εξαντλείται πριν την ώρα του, αν και οι ο αριθμός ωρών που προβλέπει για το σύνολο του αστυνομικού προσωπικού είναι θεαματικός. Και αυτό δεν είναι κάτι το οποίο συνέβη μία χρονιά και για τυχαίους λόγους.
Οπότε προκειμένου να προσδιορισθεί το γιατί συμβαίνει αυτό, τίθεται ένα κρίσιμο ερώτημα, πίσω από το οποίο κρύβεται η απάντηση:
Το πως μοιράζονται τα νυχτερινά ανά βαθμό και καθήκοντα προσωπικού;
Την απάντηση πιθανότατα ουδείς τη γνωρίζει, αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οπωσδήποτε το ερώτημα να τύχει απάντησής!
Οι αιτίες του προβλήματος, δεν είναι ούτε αόριστες, ούτε μη μετρήσιμες. Όταν το 2003 τα προβλεπόμενα νυχτερινά ανά αστυνομικό ήταν μέγιστο 48 ώρες, η πλειονότητα από όσους εργαζόταν βράδυ δουλεύανε περίπου τόσες ώρες. Όταν το όριο αναπροσαρμόστηκε στις 64 ώρες «για όλους», τότε ξαφνικά «έτυχε» και οι υπηρεσιακές ανάγκες ανά αστυνομικό ξεκίνησαν να προσαρμόζονται και να αγγίζουν τις 64 ώρες. Γενικά δηλαδή το φαινόμενο «νυχτερινή απασχόληση» λόγω υπηρεσιακών αναγκών ξεκινάει και αποκτά μία περίεργη από φυσικής άποψης διάσταση, εξ’ αιτίας του γεγονότος ότι παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον διασταλτικό και συσταλτικό κατά περίπτωση φαινόμενο, ανάλογα με το πόσες είναι οι ώρες αποζημίωσης που χορηγούνται και πληρώνονται στο προσωπικό.
Έτσι και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Μπροστά στο να εξετάσουμε εκ νέου την αναγκαιότητα των 64 ωρών μέγιστο «για όλους» ... και να το προσδιορίσουμε προς τα κάτω ... πιθανότατα στις 48 ώρες ... και πάλι «για όλους». Μήπως όμως αυτή η λογική είναι λανθασμένη; Μήπως αυτή είναι που οδήγησε πριν χρόνια το όριο να προσαρμοστεί από τις 48 ώρες στις 64; Μήπως αυτή η λογική είναι που θα επικρατήσει και σήμερα και θα οδηγήσει τις 64 ώρες εκ νέου στις 48; Και μήπως αυτή η λογική θα είναι που αύριο μεθαύριο θα οδηγήσει στον εκ νέου καθορισμό του μέγιστου ορίου των ωρών νυχτερινής απασχόλησης σε κάποιο άλλο ύψος;
Η οριζόντια μείωση όμως είναι άδικη. Δεν είναι δίκαιη γι’ αυτούς που οι Υπηρεσίες τους δεν έχουν ωράρια. Γι’ αυτούς που η φύση της δουλειάς τους απαιτεί την συνεχή παρουσία και παρακολούθηση χώρων και προσώπων, και όπου η απουσία τους, λόγω πλαφόν στις νυχτερινές ώρες, μπορεί να σημάνει την ολοκληρωτική αποτυχία μίας γιγάντιας επιχείρησης. Για το σκοπό αυτό, δηλώνουμε την αντίθετη άποψή μας, στο υπ΄ αριθμ. 500/12/9 από 12/06/2012 έγγραφο της ΠΟΑΣΥ με τίτλο «ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ», όπου η Ομοσπονδία μέσα σε μία γραμμή αιτιολογεί το σκεπτικό της για μείωση του μέγιστου ορίου των 64 ωρών στις 48, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «Η πρόβλεψη της ως άνω υπουργικής αποφάσεως (σσ. αναφέρεται στην 8002/32/122−α από 7 Σεπτεμβρίου 2007 ΚΥΑ) δημιουργεί μία παντελώς εξουθενωτική κατάσταση εις βάρος των μελών μας».
Εν μέρη υπάρχει κάποιο δίκαιο στο σκεπτικό αυτό. Γιατί μπορεί το βιολογικό ρολόι ενός ανθρώπου-εργαζομένου, να απαιτεί την νύχτα αυτός να ξεκουράζεται, πλην όμως κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτο όταν διακυβεύονται κάποια άλλα πράγματα. Όταν από την αναβολή κάποιων ενεργειών, ενδέχεται να μην μπορεί να έρθει εις πέρας ένα μέρος της αποστολής της ΕΛ.ΑΣ., τότε θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ούτως ώστε οι συνάδελφοι οι οποίοι υπηρετούν σε αυτές τις Υπηρεσίες και σε πολλές περιπτώσεις επιθυμούν οι ίδιοι με αυταπάρνηση να υποβάλλονται σε αυτές τις συνθήκες εργασίας προκειμένου «να βγει η δουλειά», να μην τους στερούμε αυτό το δικαίωμα, και ουσιαστικά να τους αναγκάζουμε πέρα από κάποιο σημείο να δουλεύουν «τζάμπα». Οι Υπηρεσίες αυτές έχουν έναν πιο ειδικό χαρακτήρα, ο οποίος έχει πλήρη συνάφεια με τον όρο «άστατο» ωράριο ή συνεχόμενα βραδινά. Οι συνάδελφοι μας αυτό το γνωρίζουν. Και προς τιμήν τους το αποδέχονται και ρίχνονται στην πρώτη γραμμή της μάχης, προκειμένου να καταπολεμήσουν το οργανωμένο έγκλημα, όποτε και αν αυτό εκδηλώνεται.
Αυτές λοιπόν οι κατηγορίες Υπηρεσιών, πρέπει να τύχουν εξαίρεσης από το πλαφόν το οποίο θέτει η Ομοσπονδία, για τις 48 ώρες μέγιστης νυχτερινής απασχόλησης, μιας και λόγω του αυξημένου κινδύνου που συνεπάγεται η δουλειά τους, και κυρίως λόγω της συνεχούς παρουσίας που πρέπει να έχουν, αναγκάζονται συστηματικά και πραγματικά να εργάζονται πέρα από αυτό το όριο των 48 ωρών. Το κλειδί προκειμένου να επαρκεί το σχετικό κονδύλι, ίσως δεν είναι ούτε αυτή η επιδιωκόμενη μείωση του μέγιστου αριθμού ωρών εργασίας από τις 64 στις 48. Θα πρέπει να ελεγχθεί το ποιος στην πραγματικότητα εργάζεται κατά την διάρκεια της νύχτας, και συγκεκριμένα το τι καθήκοντα ασκεί και το αν κυρίως κρίνεται ως απαραίτητη η παρουσία του για την άσκηση αυτών των καθηκόντων. Τότε ίσως εντοπιστούν περιπτώσεις «σπατάλης» του σχετικού κωδικού του Αρχηγείου μας για τα νυχτερινά, οι οποίες έχουνε ως αποτέλεσμα το σχετικό κονδύλιο να εξαντλείται κάθε χρόνο πριν την ώρα του, εις βάρος αυτών οι οποίοι πραγματικά εργάζονται αυτές τις ώρες, και που περισσότερο έχουνε όντως λόγο να παρέχουν τις υπηρεσίες τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να δώσουμε τη μάχη μας.
Προκειμένου να σχηματίσουμε μία πλήρη, τεκμηριωμένη και αποδεκτή από τους συναδέλφους πρόταση, θα πρέπει αντί να προτείνουμε την οριζόντια μείωση του εν λόγω πλαφόν, να προβούμε κατά σειρά σε κάποιες ενέργειες, όπως ενδεικτικά αναφέρονται:
Α) Να τύχουμε πληροφόρησης για το πόσες ώρες νυχτερινής εργασίας παρέχουν κατά μέσο όρο οι συνάδελφοι ανά βαθμό και ανά Υπηρεσία. Με τον τρόπο, μπορεί να εντοπιστούν τεράστιες στρεβλώσεις, οι οποίες μπορεί να προσδιορίσουν μία άλλη διάσταση ανάμεσα στους συναδέλφους οι οποίοι πραγματικά εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια της νύχτας «βγάζουν το φίδι από την τρύπα» δίνοντας τον δικό τους προσωπικό αγώνα και διακινδυνεύοντας τη ζωή τους απέναντι στο οργανωμένο έγκλημα. Από την άλλη μπορεί να εντοπιστούν περιπτώσεις όπου λαμβάνονται οι ίδιες ώρες αποζημίωσης για πολύ πιο ελαφριά και ακίνδυνα υπηρεσιακά καθήκοντα, ίσως και μη απαραίτητα ούτως ώστε να ασκηθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας ή ακόμη και από τόσους πολλούς στο πλήθος συναδέλφους.
Β) Να προσδιορισθούν οι Υπηρεσιακές ανάγκες (για παροχή νυχτερινής εργασίας) από μία ανεξάρτητη ομάδα επιστημόνων, λαμβάνοντας υπ’ όψη τα εγκληματολογικά δεδομένα ανά περιοχή, την αποτελεσματικότητα των Υπηρεσιών όπως αυτές δραστηριοποιούνται κατά περίπτωση, καθώς και από μία σειρά άλλων παραμέτρων. Μέσω της μελέτης αυτής, θα προσδιορισθεί με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια το ποιοι θα πρέπει να εμπίπτουν στο ανώτερο πλαφόν των 64 ωρών νυχτερινής εργασίας, ποιοι στο κατώτερο πλαφόν των 48 ωρών εργασίας (το οποίο είναι σαφώς πιο ανεκτό και ανθρώπινο για το μέσο αστυνομικό), ενώ τέλος θα προσδιορίζει και μία τρίτη κατηγορία με ένα πιο χαμηλό όριο ωρών εργασίας για τους συναδέλφους οι οποίοι εργάζονται σε γραφεία και για τους οποίους δεν μπορεί να αποκλειστεί το γεγονός ότι αν και σε πολλές περιπτώσεις θεωρούνται ως «μη μάχιμοι» εν τούτοις καλούνται να εκτελέσουν μία σειρά από επιπλέον καθήκοντα όπως ενισχύσεις Υπηρεσιών, μέτρα κ.τ.λ. απασχολούμενοι και αυτοί πολλές φορές σε μάχιμα πόστα. Παρ’ όλα αυτά και δεδομένου ότι αυτή η κατηγορία προσωπικού ασκεί τα καθήκοντά της κατά κύριο λόγο στα πλαίσια του γραφείου όπου υπηρετεί, όπως Διοικητές, συνάδελφοι σε επιτελικές Υπηρεσίες, γραμματείες κ.τ.λ. κρίνεται ότι το σχετικό μέγιστο όριο νυχτερινών ωρών εργασίας, θα πρέπει να διαμορφώνεται πιο χαμηλά από το γενικό όριο των 48 ωρών, μιας και οι περιπτώσεις που η απασχόλησή τους κατά το βράδυ, δεν είναι ούτε καθημερινή, ούτε συστηματική και προσδιορίζεται τις περισσότερες φορές από έκτακτες συνθήκες. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να προσδιορισθεί μία μέγιστη πρόβλεψη για μία νυχτερινή βάρδια – απασχόληση ανά εβδομάδα εργασίας, ή συνολικά πλαφόν 32 ωρών μηνιαίως, και σαφώς με την πρόβλεψη ότι η απασχόληση του αστυνομικού γίνεται για την άσκηση μάχιμων καθηκόντων, όπως ενδεικτικά καθήκοντα Αξιωματικού Υπηρεσίας, περιπολίες κ.τ.λ..
Γ) Τέλος αν θέλουμε να είμαστε τίμιοι απέναντι στους συναδέλφους, θα πρέπει σε αυτό το σημείο να ζητήσουμε τη στήριξή τους. Τη στήριξη τους προκειμένου να τους πείσουμε να καταγγείλουν περιπτώσεις συναδέλφων οι οποίοι ενδεχόμενα απασχολούνται νύχτα και παρ’ όλα αυτά δεν ασκούν τα καθήκοντά τους ή τα ασκούν πλημμελώς. Πρέπει να τους παροτρύνουμε να σταθούμε όλοι μαζί, εμείς με τις προτάσεις μας και την έμπρακτη στήριξή μας, και αυτοί με την πυγμή, τη δυναμικότητα και τον επαγγελματισμό τους, να καταγγέλλουν τις σχετικές υποθέσεις στην Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων ή σε κάθε άλλο αρμόδιο υπηρεσιακό φορέα. Κανένας τίμιος συνάδελφος δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από μία τέτοια καταγγελία, πόσο μάλλον γνωρίζοντας πως με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζει την ομαλή πληρωμή των νυχτερινών του καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Ας στραφούμε προς την κατεύθυνση του να ενημερώσουμε και να παροτρύνουμε τους τίμιους συναδέλφους μας να λειτουργήσουν ελεγκτικά, γιατί αυτός ο αγώνας αφορά πρωτίστως εμάς τους ίδιους, και όχι «τους άλλους» και καθορίζει τον βαθμό επαγγελματισμού μας, καθώς και την προστασία των χρημάτων από τα οποία πληρωνόμαστε χωρίς να επιτρέπουμε σε κανένα να σφετερίζεται αυτούς τους κωδικούς πληρωμής.
Στο χέρι μας είναι να παρουσιάσουμε μία δίκαιη και ρεαλιστική πρόταση, προκειμένου αυτή να έχει ελπίδες να υιοθετηθεί τόσο από την Ηγεσία του Σώματος, αλλά και ταυτόχρονα να καταφέρει να γίνει αποδεκτή ως ορθολογικότερη του προηγούμενου καθεστώτος στα μάτια των συναδέλφων μας.
Παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες, προκειμένου τα αναφερόμενα στην παρούσα να τύχουν θετικής ανταπόκρισης εκ μέρους σας, καθώς εκτιμούμε ότι εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των συναδέλφων μας, ανεξαρτήτως της Υπηρεσίας όπου υπηρετούν, αλλά και σε κάθε περίπτωση έχουνε στοιχειοθετηθεί με γνώμονα την όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη και δίκαιη κατανομή του κωδικού για τη νυχτερινή αποζημίωση του αστυνομικού προσωπικού.
Το παρόν εισηγήθηκε και σύνταξε ο Γενικός Γραμματέας της Ε.Α.Υ.Ν. Σάμου, Ανθυπαστυνόμος Σάββας Λαζαρίδης. "
